ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (Α.Π.Ε.)

Με αφορμή την πρόσφατη άνοδο της Ελλάδας κατά οκτώ θέσεις, στο δείκτη Ελκυστικότητας των Α.Π.Ε. (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας) της Ernst&Young (EY), θα αναλυθούν οι Α.Π.Ε. σε εγχώρια αλλά και σε παγκόσμια κλίμακα. Όπως προαναφέρθηκε, η Ελλάδα πλέον καταλαμβάνει την 32η θέση σε σχέση με την 40η  και τελευταία που είχε πέρυσι. Η θέση αυτή είναι η υψηλότερη που καταλαμβάνει η Ελλάδα από το 2013. Ενώ, την κορυφή του δείκτη καταλαμβάνουν η Κίνα και η Ινδία, οι οποίες κατάφεραν να εκτοπίσουν τις ΗΠΑ στην τρίτη θέση για πρώτη φορά από το 2015 (EY, 2017).

Ως Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας ορίζονται οι μη ορυκτές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, δηλαδή η αιολική, η ηλιακή και η γεωθερμική ενέργεια, η ενέργεια κυμάτων, η παλιρροϊκή ενέργεια, η υδραυλική ενέργεια, τα αέρια τα εκλυόμενα από χώρους υγειονομικής ταφής, από εγκαταστάσεις βιολογικού καθαρισμού και τα βιοαέρια (ΟΔΗΓΙΑ 2001/77/ΕΚ, Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας).

Η παραγωγή Ηλεκτρικής Ενέργειας από  ΑΠΕ μπορεί να προέρχεται από διάφορες πηγές. Πιο συγκεκριμένα, από την εκμετάλλευση της αιολικής ή της ηλιακής ενέργειας ή της βιομάζας ή του βιοαερίου. Μία άλλη πηγή προέλευσης μπορεί να είναι η εκμετάλλευση της γεωθερμικής ενέργειας. Η ενέργεια από την θάλασσα και η εκμετάλλευση του υδάτινου δυναμικού με μικρούς υδροηλεκτρικούς σταθμούς, των οποίων η ισχύ δεν θα ξεπερνά τα 10 MW είναι, επίσης, πιθανές πηγές. Μπορεί να γίνει συνδυασμός των παραπάνω πηγών ή συμπαραγωγή της γεωθερμικής ενέργειας με αιολική ή ηλιακή ή βιομάζα ή βιοαέριο, όπως αναφέρεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Εικόνα 1. Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.

Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, πραγματοποιήθηκε με σκοπό την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Ενεργειακής Πολιτικής σε σχέση με την διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, την Εξοικονόμηση Ενέργειας και τον περιορισμό των εκπομπών αερίων ρύπων του θερμοκηπίου. Όσον αφορά τα Κράτη-Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέχρι το 2020, προβλέπεται να έχουν εκπληρώσει:

α) 20% μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου σε σχέση με τα επίπεδα του 1990,

β) 20% διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας και

γ) 20% εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας (Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής)

Σε πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Βρετανία έφτασε σε επιδόσεις ρεκόρ στην παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος από Α.Π.Ε, αφού με πρόσφατη έκθεση το ποσοστό συμμετοχής τους στην συνολική ενεργειακή παραγωγή έφτασε το 29,8% κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2017, παρουσιάζοντας, έτσι, αύξηση 4,4% σε σύγκριση με το αντίστοιχο περσινό. Συγκρίνοντας, τώρα, το αντίστοιχο μερίδιο της Ελλάδας για το πρώτο τρίμηνο του 2017, βλέπουμε πως είναι 15,4%, έναντι 16,1% που είναι ο μέσος όρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αξιοσημείωτο είναι πως 11 κράτη μέλη της Ε.Ε. (Βουλγαρία, Σουηδία, Ρουμανία, Τσεχία, Δανία, Εσθονία, Κροατία, Λιθουανία, Ιταλία, Λουξεμβούργο και Φινλανδία) έχουν ήδη πετύχει τους εθνικούς τους στόχους για το 2020 (EMEAGR, 2017).

Το 2015, τα υψηλότερα ποσοστά ενεργειακής κατανάλωσης από Α.Π.Ε. καταγράφτηκαν στη Σουηδία με 53,9%, στη Φινλανδία με 39,3%, στη Λετονία  με 37,6% και στην Αυστρία με 32,1%. Αντίστοιχα, τα χαμηλότερα καταγράφονται στο Λουξεμβούργο και στη Μάλτα με 5%, στην Ολλανδία με 5,8%, στο Βέλγιο με 7,9% και, τέλος, στη Μ. Βρετανία με 8,2% (Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, 2017)

Όσον αφορά την Ελλάδα, η επιδιωκόμενη αναλογία εγκατεστημένης ισχύος ανά τεχνολογία Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Α.Π.Ε.) και κατηγορία παραγωγού και η κατανομή της στο χρόνο για τα έτη 2014 και 2020 κατανέμονται ως εξής (Απόφαση για την επιδιωκόμενη αναλογία εγκατεστημένης ισχύος και την κατανομή της στο χρόνο μεταξύ των διαφόρων τεχνολογιών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, 2010, Αθήνα):

Πίνακας 1. Όρια εγκατεστημένης ισχύος (MW) ανά τεχνολογία Α.Π.Ε. και κατηγορία παραγωγού (Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, 2010).

Αξίζει να σημειωθεί ότι, η ενεργειακή κατανάλωση από ανανεώσιμες πηγές στην Ελλάδα παρουσιάζει μία συνεχόμενη αύξηση, η οποία καταγράφεται από 6,9% το 2004 σε 13,5% το 2012 και σε 15,4% το 2015.

Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα προέρχεται, κυρίως, από θερμοηλεκτρικούς σταθμούς. Στη χώρα μας υπάρχουν τέσσερις περιοχές με σημαντικά αποθέματα λιγνίτη, στη Δράμα, στη Δυτική Μακεδονία, στην Ελασσόνα και στη Μεγαλόπολη. Σύμφωνα με στοιχεία του 2011 για το Διασυνδεδεμένο Σύστημα (National Report ΡΑΕ 2012), το 66.5% της εγκατεστημένης ισχύος των ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων είναι θερμικοί σταθμοί, εκ των οποίων με λιγνίτη 4930 MW, με πετρέλαιο 730 MW και με φυσικό αέριο 4579 MW.Ο λιγνίτης είναι η σημαντική εγχώρια ενεργειακή πηγή, συνεισφέροντας το 53.15% της εγχώριας παραγωγής για το 2011. Το φυσικό αέριο συνεισφέρει το 28.3%.

Με σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος, δίνεται έμφαση στην διείσδυσης του φυσικού αερίου στο ενεργειακό ισοζύγιο. Επειδή η χρονική διάρκεια ζωής των ήδη γνωστών εκμεταλλεύσιμων αποθεμάτων λιγνίτη δεν υπερβαίνει τα 35 χρόνια, έχει εκφραστεί η άποψη ότι είναι αναγκαίο να μπουν στο ελληνικό ισοζύγιο ηλεκτρισμού νέα καύσιμα, όπως ο λιθάνθρακας, ώστε να παραταθεί η διαθεσιμότητα και η χρήση του λιγνίτη σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου (PAE/RAE, 2017).

Διάγραμμα 1. Εκτίμηση διείσδυσης Α.Π.Ε. (Υπουργείο περιβάλλοντος και Ενέργειας)

Ο στόχος που καλείται να εκπληρώσει η Ελλάδα είναι μείωση των αέριων ρύπων του θερμοκηπίου κατά 4% στους τομείς εκτός εμπορίας σε σχέση με τα επίπεδα του 2005, και 18% διείσδυση των ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση. Η Ελληνική κυβέρνηση, ωστόσο, έθεσε σαν στόχο συμμετοχής των ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας στο 20%, μέρος του οποίου θα χρησιμοποιείται για 40% συμμετοχή των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή, 20% σε ανάγκες θέρμανσης-ψύξης και 10% στις μεταφορές (Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, 2012).

Βιβλιογραφία

·        EY, 2017 Ανάκτηση 30/9/2017 από http://www.ey.com/Publication/vwLUAssets/EY-RECAI-49-May-2017-index-at-a-glance/$FILE/EY-RECAI-49-May-2017-index-at-a-glance.pdf

       ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, Ανάκτηση 30/9/2017 από http://www.ypeka.gr/?tabid=285

·         Εικόνα 1, Ανάκτηση 1/10/2017 από: http://entaxi.webnode.gr/products/klimatiki-allagi-ananeosimes-piges-energeias1/

·         Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ, Ανάκτηση 30/9/2017 από http://www.ypeka.gr/LinkClick.aspx?fileticket=vBWJVY3FdTk%3D&

·         EMEAGR, Ανάκτηση 3/10/2017 από https://emea.gr/%CE%B2%CF%81%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CE%BF-29-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B7%CE%BB%CE%B5%CE%BA%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CE%B5%CE%BD%CE%AD%CF%81%CE%B3%CE%B5%CE%B9%CE%B1/526572/526572/

·         Στο 15,4% το μερίδιο της ενεργειακής κατανάλωσης από ανανεώσιμες πηγές στην Ελλάδα το 2015, έναντι 16,1% στην ΕΕ, Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, Ανάκτηση 1/10/2017 από http://www.amna.gr/home/article/146446/

·         Απόφαση για την επιδιωκόμενη αναλογία εγκατεστημένης ισχύος και την κατανομή της στο χρόνο μεταξύ των διαφόρων τεχνολογιών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, , ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ, 2010, Ανάκτηση 2/10/2017 από http://www.ypeka.gr/LinkClick.aspx?fileticket=xlbflqrdKMo%3d&tabid=285&language=el-GR

·         Παραγωγή Ηλεκτρικής Ενέργειας, Ανάκτηση 29/9/2017 από http://www.rae.gr/site/categories_new/consumers/know_about/electricity/production.csp

·         Διάγραμμα 1, Ανάκτηση 2/10/2017 από http://www.ypeka.gr/?tabid=285