Βιοκαύσιμα - Βιοντίζελ

Όπως αναφέραμε σε προηγούμενο άρθρο μας, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (Α.Π.Ε.) έχουν μπει δυναμικά στο παιχνίδι της παραγωγής ενέργειας. Αυτή τη φορά θα ασχοληθούμε με την παραγωγή ενέργειας από βιομάζα, με σκοπό την δημιουργία βιοκαυσίμων. Όμως τι εννοούμε με τον όρο βιοκαύσιμα; Σύμφωνα με το ΥΠΕΚΑ, βιοκαύσιμα είναι υγρά ή αέρια καύσιμα κίνησης τα οποία παράγονται από βιομάζα, όπως ορίζει η Οδηγία 2009/28/ΕΚ και ειδικότερα με τον νόμο 3468/2006, βιοκαύσιμα θεωρούνται και τα ακόλουθα καύσιμα (Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, 2017):

• Βιοντίζελ, είναι πετρέλαιο βιολογικής προέλευσης που παράγεται από φυτικά ή ζωικά έλαια και λίπη και είναι ποιότητας πετρελαίου ντίζελ

• Βιοαιθανόλη, είναι η αιθανόλη που παράγεται από Βιομάζα ή από βιοαποικοδομήσιμο κλάσμα αποβλήτων

• Βιοαέριο είναι το καύσιμο αέριο που παράγεται από Βιομάζα ή βιοαποικοδομήσιμο κλάσμα βιομηχανικών και αστικών αποβλήτων, το οποίο μπορεί να καθαριστεί και να αναβαθμιστεί σε ποιότητα φυσικού αερίου

• Βιομεθανόλη είναι η μεθανόλη που παράγεται από Βιομάζα.

Το βιοντίζελ, όπως αναφέρουμε παραπάνω, παράγεται από φυτικά έλαια, ζωικά λίπη, διάφορες ενεργειακές καλλιέργειες, φύκια, αλλά και ποικίλα ανακυκλωμένα λάδια. Η κυριότερη χρήση του είναι ως καύσιμο σε ντιζελοκινητήρες εξαιτίας της χημικής του σύστασης που είναι παραπλήσια με αυτή του ορυκτού ντίζελ, δηλαδή του πετρελαίου κίνησης που προέρχεται από την διύλιση του αργού πετρελαίου (Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, 2017). 

Εικόνα 1. Κύκλος βιοντίζελ (INFORSE, 2006)

Η καύση του σε κινητήρες οχημάτων υποκαθιστά το πετρέλαιο κίνησης στις μεταφορές, λόγω των θετικών του επιδράσεων στους κινητήρες και, συνεπώς, στην ατμόσφαιρα. Θεωρείται το καθαρότερο καύσιμο μετά το αέριο, λόγω των μειωμένων ρύπων που εκλύονται με την καύση του. Χρησιμοποιείται ως μίξη στο πετρέλαιο κίνησης, με απόλυτη ασφάλεια για το κινητήρα (Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, 2017). 

Το ποσοστό ανάμειξης βιοντίζελ και πετρελαίου βαίνει αυξανόμενο. Η ανάμειξη ξεκίνησε από το τέλος του 2005 με ένα ποσοστό 2,5% κατ’ όγκο σε βιοντίζελ, σύντομα ανέβηκε στο 4,5%, για να αυξηθεί από τις αρχές του 2010 στο 6,5%. Μετά από επτά χρόνια, στις αρχές του 2013, αποκτούμε και στην Ελλάδα το καύσιμο Β7, το οποίο είναι ένα πετρέλαιο κίνησης, αποτελούμενο από αυτούσιο βιοντίζελ σε ποσοστό που φτάνει το 7%. Το Β7, διατίθεται από κάθε αντλία σε οποιοδήποτε πρατήριο υγρών καυσίμων εντός της ελληνικής επικράτειας. Η ανάμειξη, γίνεται είτε από τα διυλιστήρια είτε από τις εταιρίες που εισάγουν πετρέλαιο κίνησης, πριν τη διάθεση του στη χονδρική εγχώρια αγορά. Υποχρέωση των πωλητών λιανικής για επισήμανση του ποσοστού ανάμειξης στο πετρέλαιο κίνησης υπάρχει μόνο όταν το ποσοστό αυτό υπερβαίνει το 7%, βάσει των ορίων των περιβαλλοντικών προδιαγραφών για οχήματα που φέρουν ντιζελοκινητήρες για τη κίνησή τους (Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, 2017). 

Ωστόσο, γιατί η κατανάλωση του βιοντίζελ δεν είναι διαδεδομένη στην Ελλάδα; Το μέγεθος των απαιτούμενων καλλιεργητικών εκτάσεων, δεν είναι η μόνη ερμηνεία στο γιατί το βιοντίζελ δεν διαδίδεται με ταχύτερους ρυθμούς στην αγορά. Το βιοντίζελ εξακολουθεί να είναι πολύ ακριβότερο από το πετρέλαιο, ακόμα κι όταν αυτό παράγεται από τα λιγοστά διαθέσιμα ανακυκλωμένα λίπη και έλαια. 

Από τις δεκατρείς συνολικές περιφέρειες στην Ελλάδα, σε επτά από αυτές καλλιεργούνται ενεργειακές καλλιέργειες για παραγωγή βιοντίζελ από ηλιέλαιο, κράμβη, σόγια. Οι περιοχές αυτές είναι οι εξής (REPORT UNDER ARTICLE 19(2) OF DIRECTIVE 2009/28/EC, ΥΠΕΚΑ, 2012): 

1. Θεσσαλία
2. Ήπειρος
3. Δυτική Μακεδονία
4. Ανατολική Μακεδονία και Θράκη
5. Κεντρική Μακεδονία
6. Ηπειρωτική Ελλάδα & Εύβοια
7. Δυτική Ελλάδα

Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, το βιοντίζελ είναι προαναμεμειγμένο σε ένα μικρό ποσοστό σε όλες ανεξαίρετα τις ποσότητες του διατιθέμενου στη χώρα πετρελαίου κίνησης. Οι απαιτούμενες ετήσια ποσότητες προέρχονται κατά προτεραιότητα από ελληνικές ενεργειακές καλλιέργειες και πρώτες ύλες, οι οποίες απορροφούνται στο σύνολό τους και μετατρέπονται σε βιοντίζελ στις μεταποιητικές μονάδες που λειτουργούν στη χώρα. Οι επιπλέον ποσότητες παράγονται είτε από εισαγόμενες πρώτες ύλες σε εγχώριες μονάδες είτε εισάγονται ως έτοιμο τελικό προϊόν από άλλα Κράτη Μέλη (Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, 2017).

Τα οφέλη από την εισαγωγή των βιοκαυσίμων στον τομέα των μεταφορών ποικίλουν. Οι σημαντικότερες μπορούν να θεωρηθούν οι εξής (Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, 2017):

• 
  

    Βελτίωση της ποιότητας του αέρα στις αστικές περιοχές, μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και κυρίως του διοξειδίου του άνθρακα  

  
  

      Μείωση της εξάρτησης από το πετρέλαιο, την εισαγόμενη ενέργεια και τις εξωγενείς ενεργειακές πηγές

   
     Δημιουργία νέων ευκαιριών για βιώσιμη αγροτική ανάπτυξη, ενίσχυση της  περιφερειακής ανάπτυξης και αναθέρμανση της αγροτικής οικονομίας,
  
  
     Δημιουργία μεταποιητικών και βιομηχανικών μονάδων, νέων θέσεων εργασίας και επενδυτικών ευκαιριών στον τομέα της παράγωγης βιοκαυσίμων, 
  
  
     Αύξηση του ποσοστού διείσδυσης της ελληνικής προστιθέμενης αξίας στο παραγόμενο προϊόν,συναλλαγματικό όφελος και βελτίωση του ισοζυγίου εξαγωγών, και
  
  
     Συμβολή στην επίτευξη των στόχων για εξοικονόμηση ενέργειας, διαφοροποίησης ενεργειακών πόρων και ασφάλειας εφοδιασμού καύσιμων.  
  
  
   Συνοπτικά, μπορούμε να πούμε πως τα βιοκαύσιμα είναι ανερχόμενη πηγή ενέργειας, με την προϋπόθεση πως η τιμή του θα μειωθεί αρκετά. Έτσι, θα καταφέρει να γίνει προσβάσιμο και σιγά σιγά να αντικαταστήσει τη ντίζελ. Ωστόσο, για να επιτευχθεί αυτό, πρέπει να γίνουν μία σειρά από ενέργειες ώστε να αρχίσει να ανακάμπτει η παραγωγή του βιοντίζελ, όπως να γίνουν πιο εντατικές οι ενεργειακές καλλιέργειες που ήδη έχουν ξεκινήσει στην Ελλάδα (χωρίς, όμως, να κινδυνεύει γόνιμη γη που χρησιμοποιείται για βρώσιμη καλλιέργεια). Το μόνο που είναι σίγουρο είναι πως η εξέλιξη του θα συνεχίσει να αυξάνεται.
  
  
  ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
  
  
  ΥΠ.Ε.Κ.Α. (2017), ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ. Προσπελάστηκε 12/10/17 από: http://www.ypeka.gr/Default.aspx?tabid=292
  
  
  ΥΠ.Ε.Κ.Α (2012), Οδηγία 2009/28/ΕΚ. Προσπελάστηκε 30/10/17 από: http://www.ypeka.gr/LinkClick.aspx?fileticket=CoDzesiKRnA%3d&tabid=292&language=el-GR
  
  
  ΥΠ.Ε.Κ.Α (2017), ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ. Προσπελάστηκε 30/10/17 από: http://www.ypeka.gr/LinkClick.aspx?fileticket=j%2fiE9lwY4Rk%3d&tabid=292
  
  
  INFORSE - International Network for Sustainable Energy, (2006). Προσπελάστηκε στις 30/10/17 από: http://www.inforse.org/europe/dieret/altfuels/biodiesel.htm